Krytyczna ocena projektu Kodeksu Pracy

Powołana we wrześniu 2016 roku Komisja Kodyfikacyjna Prawa Pracy miała za zadanie „naprawić” prawo pracy, a tym samym stworzyć nowoczesne, zrozumiałe i sprawiedliwe rozwiązania. W tym celu Komisja przystąpiła do opracowywania projektów ustaw regulujących indywidualne i zbiorowe prawo pracy. Po kilkunastu miesiącach wytężonej pracy, w dniu 14 marca br. Komisja przyjęła projekt nowego Kodeksu pracy oraz Kodeksu zbiorowego prawa pracy (m.in. przy głosie przeciwnym przedstawicielareprezentującego OPZZ). Poza trudnym zadaniem zgromadzenia przepisów kilkunastu obecnych ustaw w dwóch kodeksach, Komisja zaproponowała wiele nowych rozwiązań, z których część już dzisiaj budzi ogromne kontrowersje.

28 marca w siedzibie OPZZ odbyła się debata nad projektami kodeksów przygotowanymi przez Komisję Kodyfikacyjną. W spotkaniu wzięło udział ponad 120 osób, byli to osób przedstawiciele OPZZ z różnych branż i regionów kraju, dziennikarze oraz eksperci. Na pytania licznie zgromadzonych uczestników odpowiadali członkowie Komisji Kodyfikacyjnej:

- Marcin Zieleniecki – Przewodniczący Komisji, Podsekretarz Stanu w MRPiPS,

- Monika Gładoch – Wiceprzewodnicząca Komisji, Pracodawcy RP,

- Liwiusz Laska – Wiceprzewodniczący Komisji, OPZZ,

- Jacek Męcina - członek Komisji,

Dyskusja i pytania skoncentrowały się na najbardziej kontrowersyjnych, czy nieczytelnych propozycji kodyfikacujnych. W szczególności dotyczące:

• znacznego wydłużenia czasu trwania umów o pracę na okres próby – do 182 dni, a w niektórych przypadkach nawet do 273 dni,
• znacznego poluzowania obowiązków dla pracodawcy zatrudniającego nie więcej niż 10 pracowników:
• możliwości „wykupienia się” przez pracodawcę zatrudniającego do 50 pracowników, w razie złożenia przez pracownika pozwu do sądu o uznanie wypowiedzenia za bezskuteczne lub o przywrócenie do pracy - w zamian obowiązek wypłacenia pracownikowi zadośćuczynienia,
• możliwości wprowadzenia poprzez postanowienia układu zbiorowego pracy indywidualnych kont wynagrodzeń za godziny nadliczbowe dla pracowników,
• szybkiego wygaśnięcia prawa do urlopu wypoczynkowego – do 31 marca lub w wyjątkowej sytuacji do 30 września następnego roku kalendarzowego (w zamian pracodawca ma obowiązek wypłacenia pracownikowi zadośćuczynienia w wysokości 2-krotności wynagrodzenia urlopowego),
• urlopu na żądanie i zgody pracodawcy, jeżeli pracownik wskaże pracodawcy termin wykorzystania urlopu, krótszy niż 24 godziny przed godziną rozpoczęcia pracy zgodnie z harmonogramem czasu pracy pracownika,
• poważnych modyfikacji w funkcjonowaniu organizacji związkowych na poziomie zakładu pracy poprzez wskazanie warunków działania delegata związkowego albo zakładowej organizacji związkowej (warunek działania zoz: zrzeszanie co najmniej 10% lub 15% pracowników zatrudnionych u danego pracodawcy),
• braku przepisów dotyczących możliwości funkcjonowania międzyzakładowej organizacji związkowej.

• pracodawca może wypowiedzieć umowę o pracę na czas nieokreślony, jak i na czas określony bez wskazania przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie (w zamian pracownikowi wypłacana jest rekompensata pieniężna, której wysokość jest uzależniona od stażu pracy u danego pracodawcy),
• brak obowiązku konsultacji w razie zamiaru zwolnienia pracownika,
• wyłączenie zasady przedłużenia umowy o pracę na czas określony albo na okres próbny do dnia porodu (znaczące ograniczenie ochrony pracownicy w okresie ciąży),

Mając powyższe na względzie w opinii uczestników debaty zarówno projekt Kodeksu pracy jak i Kodeks zbiorowego prawa pracy uznane zostały za nazbyt nieczytelne, skomplikowane i w znacznej mierze niekorzystne dla pracowników. Ponadto dostrzeżony został problem w ewentualnym stosowaniu nowych regulacji w praktyce.

Debatę podsumował przewodniczący OPZZ, Jan Guz, który podczas konferencji prasowej wyraził krytyczne stanowisko centrali OPZZ dotyczące projektów. Zdaniem uczestników debaty projekty "W obecnym kształcie są nie do przyjęcia!"